Khám phá cấu trúc của da: chìa khóa để có làn da khỏe đẹp

Làn da của chúng ta không đơn thuần là một lớp bề mặt bên ngoài. Đây còn là “ngôi nhà” của hàng triệu tế bào và hệ thống tuyến. Hiểu rõ cấu trúc của da không chỉ giúp bạn làm đẹp đúng cách, mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ và duy trì sức kháng cho cơ thể.

Hãy cùng Sắc Ngọc Khang khám phá về cấu trúc đa chiều của da, thấu hiểu mọi “tầng” của làn da, từ lớp biểu bì bề ngoài cho đến lớp hạ bì ẩn sâu bên trong.

Cấu trúc của da

Da là cơ quan lớn nhất trong cơ thể con người và có một cấu trúc phức tạp, bao gồm ba lớp chính: biểu bì, trung bì và hạ bì.

Lớp biểu bì

Là lớp ngoài cùng của da, có độ dày trung bình từ 0,5 – 1 mm. Lớp thượng bì được cấu tạo từ các tế bào keratinocyte, liên kết với nhau bằng các chất keo. Các tế bào keratinocyte liên tục được tạo ra ở lớp đáy và di chuyển dần lên bề mặt da, sừng hóa và và bong tróc.

Lớp biểu bì được chia thành 5 lớp tế bào: lớp đáy, lớp gai, lớp hạt, lớp bóng và lớp sừng.

• Lớp sừng(hay stratum corneum): là lớp ngoài cùng của biểu bì, có tác dụng bảo vệ da khỏi các tác nhân bên ngoài như vi khuẩn, virus, bụi bẩn… Lớp sừng được cấu tạo từ các tế bào chết đã được dát mỏng, xếp chồng lên nhau thành một lớp chắn vững chắc. Các tế bào này được tạo ra từ lớp đáy của biểu bì và di chuyển dần lên trên, trải qua quá trình sừng hóa để trở thành các tế bào sừng.
• Lớp bóng (hay stratum lucidum): là lớp nằm giữa lớp hạt (stratum granulosum) và lớp sừng (stratum corneum) của biểu bì da. Lớp bóng chỉ xuất hiện ở những vùng da dày như lòng bàn tay, lòng bàn chân và các ngón tay. Lớp bóng được cấu tạo từ các tế bào chết đã bị ép nhẹ, trở nên bằng phẳng và không thể phân biệt được. Các tế bào này được tạo ra từ lớp hạt và di chuyển lên trên, trải qua quá trình sừng hóa để trở thành các tế bào sừng.
• Lớp hạt (hay stratum granulosum): là lớp thứ ba của biểu bì. Lớp hạt được cấu tạo từ các tế bào dẹt hơn tế bào gai. Nguyên sinh chất của tế bào này có chứa nhiều hạt keratohyalin do mỡ và sợi tơ keratin tạo thành. Các hạt keratohyalin này giúp tăng cường khả năng bảo vệ da khỏi các tác nhân bên ngoài.
• Lớp gai (hay stratum spinosum): nằm giữa lớp đáy và lớp hạt. Lớp gai có ở tất cả các vùng da, tập trung nhiều những vùng da dày, như lòng bàn tay, lòng bàn chân và các ngón tay. Lớp gai được cấu tạo từ các tế bào hình đa diện, có khả năng phân chia giới hạn. Các tế bào gai nằm sát nhau, nối với nhau bằng các cầu nối bào tương, giúp làn da không bị ngấm nước từ ngoài vào trong cơ thể, không bị thoát nước từ trong cơ thể ra ngoài, chống lại các tác nhân có hại của môi trường.
• Lớp đáy: là lớp trong cùng của biểu bì, nằm tiếp giáp với lớp bì. Lớp đáy có cấu tạo từ một lớp tế bào hình trụ, có khả năng phân chia và biệt hóa thành các lớp bên trên.

Lớp trung bì

Lớp trung bì là lớp giữa của cấu trúc da, nằm giữa lớp biểu bì và lớp hạ bì. Đây là lớp da dày nhất, chiếm khoảng 80% tổng độ dày của da.

Lớp trung bì được cấu tạo bởi các thành phần chính sau:

• Sợi Collagen: Đây là loại protein chiếm đến 70% cấu trúc của lớp trung bì. Collagen giúp da có độ đàn hồi, dẻo dai và săn chắc.
• Sợi Elastin: Loại protein này giúp da có khả năng co giãn, phục hồi sau khi bị kéo căng.
• Chất nền ngoại bào: Đây là chất lỏng bao quanh các tế bào và sợi trong lớp trung bì. Chất nền ngoại bào giúp cung cấp chất dinh dưỡng và oxy cho các tế bào.

Ngoài các thành phần chính trên, lớp trung bì còn chứa các cấu trúc phụ sau:

• Dây thần kinh: Dây thần kinh ở lớp trung bì giúp cảm nhận các cảm giác như đau, nóng, lạnh,…
• Tuyến mồ hôi: Tuyến mồ hôi giúp bài tiết mồ hôi, giúp cơ thể điều hòa nhiệt độ.
• Tuyến bã nhờn: Tuyến bã nhờn giúp tiết bã nhờn, giúp da mềm mại và bảo vệ da khỏi các tác nhân gây hại.
• Nang lông: Nang lông là nơi chứa các sợi lông, có tác dụng điều chỉnh nhiệt độ cơ thể và bảo vệ khỏi các chấn chương từ tác động bên ngoài.
• Mạch máu: Mạch máu ở lớp trung bì cung cấp oxy và chất dinh dưỡng cho da.

Các cấu trúc phụ này đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ, duy trì và tạo nên vẻ đẹp của làn da.

Lớp hạ bì

Lớp hạ bì là lớp dưới cùng của da, còn có tên gọi khác là lớp mỡ dưới da. Lớp này có chứa các mô liên kết và phân tử chất béo. Vì vậy, lớp hạ bì có vai trò quan trọng trong việc bảo vệ cơ thể khỏi các tác động từ môi trường bên ngoài, giữ nhiệt và dự trữ năng lượng cho cơ thể.

Cấu trúc của lớp hạ bì:

• Mô liên kết: Mô liên kết là thành phần chính của lớp hạ bì, bao gồm các sợi collagen, elastin và glycosaminoglycans. Collagen và elastin giúp da có độ đàn hồi và dẻo dai, còn glycosaminoglycans giúp da giữ nước.
• Phân tử chất béo: Phân tử chất béo giúp cách nhiệt, giữ ấm cho cơ thể và giảm sốc.

Chức năng của da

Da là cơ quan lớn nhất của cơ thể, bao phủ toàn bộ bề mặt cơ thể và có vai trò quan trọng trong việc bảo vệ cơ thể khỏi các tác nhân bên ngoài, điều hòa nhiệt độ, bài tiết và cảm giác.

Chức năng bảo vệ

Da là chức năng bảo vệ chính của cơ thể. Lớp biểu bì được ví như “bức tường” vật lý chống lại các tác nhân bên ngoài như vi khuẩn, virus, nấm, bụi bẩn và tác động của tia tử ngoại. Da còn giúp ngăn chặn tình trạng mất nước và mất chất điện giải.

Chức năng điều hòa nhiệt độ

Da tham gia vào quá trình điều hòa nhiệt độ cơ thể bằng cách tiết mồ hôi và co giãn mạch máu. Mồ hôi là một chất lỏng loãng được tiết ra bởi các tuyến mồ hôi ở da. Mồ hôi sẽ bốc hơi, giúp làm mát cơ thể. Khi cơ thể nóng, các mạch máu ở da sẽ giãn ra, giúp tăng lưu lượng máu và dẫn nhiệt ra ngoài. Khi cơ thể lạnh, các mạch máu ở da sẽ co lại, giúp giảm lưu lượng máu và giữ nhiệt.

Chức năng bài tiết

Da giúp bài tiết các chất cặn bã của cơ thể qua tuyến mồ hôi và tuyến bã nhờn. Tuyến mồ hôi giúp bài tiết mồ hôi, trong đó có chứa các chất cặn bã như muối, urea, axit lactic,… Tuyến bã nhờn giúp bài tiết bã nhờn, giúp giữ ẩm và bảo vệ da.

Chức năng cảm giác

Da là cơ quan thụ cảm giúp chúng ta cảm nhận các tác động từ bên ngoài như nóng, lạnh, đau,… Các tế bào cảm giác nằm ở lớp biểu bì của da giúp chúng ta nhận biết các tác động này.

Tạo sắc tố

Da sản xuất sắc tố melanin, giúp giúp da có màu sắc tự nhiên và bảo vệ da khỏi tác hại của ánh nắng mặt trời. Sắc tố melanin là một chất màu có màu nâu đen, được tạo ra bởi các tế bào hắc tố (melanosome) nằm ở lớp đáy của biểu bì. Khi da tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, các tia UV sẽ kích thích sản sinh melanin. Melanin sẽ hấp thụ các tia UV và phân tán chúng, giúp bảo vệ da khỏi các tổn thương.

Tái tạo

Da có khả năng tự tái tạo liên tục. Các tế bào da ở lớp biểu bì sẽ liên tục được thay thế bởi các tế bào mới. Quá trình tái tạo da diễn ra khoảng 28 ngày.

Các chức năng khác

Ngoài các chức năng chính trên, da còn có một số chức năng khác như:

• Chức năng tổng hợp vitamin D từ ánh nắng mặt trời.
• Tham gia vào quá trình tự lành của các tổn thương
• Da giúp tạo nên vẻ đẹp cho cơ thể.
• Tham gia vào hệ thống miễn dịch của cơ thể.

Các vấn đề xảy ra khi làn da bị tổn thương

Khi da bị tổn thương, các chức năng của da sẽ bị suy giảm, nhiều biến đổi và vấn đề có thể xảy ra, phụ thuộc vào mức độ và loại tổn thương. Dưới đây là một số biểu hiện thường gặp khi da bị tổn thương:

Da căng, thiếu độ ẩm và tính đàn hồi giảm

Khi da bị tổn thương, lớp biểu bì ngoài cùng có thể bị mất nước, da trở nên căng thẳng, thiếu ẩm, khô ráp, sần sùi và mất đi tính đàn hồi.

Da xỉn màu và thiếu sức sống

Khi da bị tổn thương, các tế bào sản xuất melanin (melanosome) có thể bị hư hại. Điều này dẫn đến tình trạng mất sắc tố melanin, dẫn đến làn da bị xỉn màu và thiếu sức sống. Các vết thâm, vết sẹo và tình trạng da không đều màu có thể xuất hiện.

Da trở nên nhạy cảm

Tổn thương da có thể làm cho da trở nên nhạy cảm hơn đối với các yếu tố bên ngoài như nhiệt độ, ánh nắng mặt trời, hoá chất và vi khuẩn. Điều này có thể gây khó chịu và kích ứng da.

Da bị nổi mụn

Tình trạng tắc nghẽn lỗ chân lông có thể xảy ra khi da bị tổn thương, dẫn đến việc hình thành mụn, gây đau và viêm nhiễm.

Các loại bệnh về da liễu

Tổn thương da có thể làm tăng nguy cơ mắc các bệnh về da liễu như viêm nhiễm, viêm da cơ địa và eczema. Các triệu chứng như sưng, đỏ, ngứa và chàm, nổi bọc nước có thể xuất hiện.

Nguy cơ lão hóa sớm

Da bị tổn thương cũng dễ bị lão hóa sớm hơn. Nguyên nhân là do khi da bị tổn thương, các tế bào da sẽ bị tác động, dẫn đến quá trình sản sinh collagen và elastin bị suy giảm. Collagen và elastin là hai protein quan trọng giúp duy trì độ đàn hồi và săn chắc của da. Khi collagen và elastin bị suy giảm, da sẽ trở nên mỏng manh, dễ bị nhăn, chảy xệ,…

Các hoạt chất giúp củng cố và bảo vệ cấu trúc da

Việc cung cấp các hoạt chất cần thiết cho da là rất quan trọng để giúp da phục hồi và bảo vệ khỏi những tác nhân có hại. Dưới đây là một số hoạt chất quan trọng có vai trò trong việc củng cố và bảo vệ da:

• Ceramides: Ceramides là thành phần chính của hàng rào bảo vệ da, giúp giữ ẩm và ngăn ngừa sự mất nước. Ceramides được sản xuất tự nhiên bởi da, nhưng có thể bị suy giảm do các tác nhân như ánh nắng mặt trời, ô nhiễm môi trường,…
• Axit hyaluronic: Đây là một chất giữ ẩm tự nhiên, giúp da mềm mại và mịn màng. Axit hyaluronic cũng có tác dụng giữ ẩm cho hàng rào bảo vệ da, giúp ngăn ngừa sự mất nước.
• Niacinamide: Niacinamide là một loại vitamin B3, giúp tăng cường sản xuất Ceramides và giảm viêm. Niacinamide cũng có tác dụng làm sáng da và thu nhỏ lỗ chân lông.
• Peptide: Là các chuỗi axit amin, có tác dụng kích thích sản xuất Collagen và Elastin, giúp da săn chắc và đàn hồi.
• Vitamin C: Chất chống oxy hóa mạnh, giúp bảo vệ da khỏi tác hại của tia UV. Vitamin C cũng có tác dụng làm sáng da và tăng cường sản xuất Collagen.
• Vitamin E: Vitamin E là một chất chống oxy hóa khác, giúp ngăn ngừa sự mất nước và tổn thương da. Vitamin E cũng có tác dụng làm chậm quá trình lão hóa da.
• Axit ferulic: Axit ferulic là một chất chống oxy hóa giúp tăng cường tác dụng của Vitamin C và Vitamin E.
• CoQ10: CoQ10 là một chất chống oxy hóa tự nhiên, giúp bảo vệ da khỏi tác hại của tia UV và các gốc tự do.
• Collagen: Khi bước qua tuổi 25, lượng ollagen trong cơ thể bắt đầu suy giảm, dẫn đến các dấu hiệu lão hóa da như nếp nhăn, chảy xệ,… Vì vậy, việc bổ sung Collagen cho da là một cách hiệu quả để ngăn ngừa và cải thiện các dấu hiệu lão hóa.

Xem thêm: Uống Collagen có tác dụng gì?

Các hoạt chất giúp củng cố hàng rào bảo vệ da có thể được tìm thấy trong các sản phẩm chăm sóc da như kem dưỡng ẩm, serum, kem chống nắng,… hoặc các loại thực phẩm. Bên cạnh đó, bạn cũng có thể bổ sung các hoạt chất cần thiết cho da thông qua các loại thực phẩm chức năng.

Hiện nay, trên thị trường bày bán rất nhiều loại thực phẩm chức năng khác nhau, tùy thuộc vào nhu cầu và sở thích của mình, bạn có thể lựa chọn sản phẩm phù hợp. Trong đó, các sản phẩm bổ sung Collagen như Nước uống Collagen Dipeptide Sắc Ngọc Khang đang được ưa chuộng hơn cả.

Sản phẩm được chiết xuất từ Collagen thủy phân (Collagen Dipeptide) nhập khẩu từ Nhật Bản, có kích thước phân tử siêu nhỏ, giúp hấp thu nhanh và hiệu quả hơn Collagen thông thường.

Nước uống Collagen Dipeptide Sắc Ngọc Khang có các công dụng chính sau:

• Bổ sung collagen cho cơ thể, giúp tăng độ đàn hồi, săn chắc cho da.
• Hỗ trợ giảm nếp nhăn, vết chân chim, giúp da tươi trẻ, rạng rỡ.
• Cung cấp độ ẩm cho da, giúp da mềm mịn, căng bóng.
• Hỗ trợ cải thiện tình trạng khô da, da sạm nám, da xỉn màu.

Một số lưu ý khi chăm sóc da

Chăm sóc da là một quá trình quan trọng giúp duy trì vẻ đẹp và sức khỏe của làn da. Để có được làn da khỏe mạnh, rạng rỡ, bạn cần chú ý một số lưu ý sau:

Làm sạch da đúng cách

Làm sạch da là bước quan trọng nhất trong quá trình chăm sóc da. Việc làm sạch da giúp loại bỏ bụi bẩn, bã nhờn, tế bào chết,… tích tụ trên da, từ đó giúp da thông thoáng, khỏe mạnh. Bạn nên rửa mặt 2 lần/ngày, vào buổi sáng và tối. Sử dụng sữa rửa mặt phù hợp với loại da của bạn.

Tẩy tế bào chết

Tẩy tế bào chết giúp loại bỏ tế bào chết tích tụ trên da, giúp da sáng mịn, đều màu. Bạn nên tẩy tế bào chết 1-2 lần/tuần.

Cấp ẩm cho da

Cấp ẩm giúp da mềm mại, mịn màng, ngăn ngừa khô da. Bạn nên sử dụng kem dưỡng ẩm phù hợp với loại da của bạn.

Sử dụng kem chống nắng

Kem chống nắng giúp bảo vệ da khỏi tác hại của ánh nắng mặt trời, ngăn ngừa lão hóa da. Bạn nên thoa kem chống nắng trước khi ra ngoài ít nhất 30 phút và thoa lại sau mỗi 2-3 tiếng.

Ăn uống lành mạnh

Chế độ ăn uống lành mạnh giúp cung cấp đầy đủ các dưỡng chất cần thiết cho da, giúp da khỏe mạnh từ bên trong. Bạn nên ăn nhiều trái cây, rau củ, các loại hạt,…

Ngủ đủ giấc

Ngủ đủ giấc giúp da được nghỉ ngơi và phục hồi. Bạn nên ngủ đủ 7-8 tiếng mỗi ngày.

Kết luận

Chắc hẳn qua bài viết này, bạn đã có cái nhìn tổng quan về cấu trúc của da. Nếu bạn còn thắc mắc hoặc muốn chia sẻ ý kiến, đừng ngần ngại để lại bình luận ở phía dưới. Chúng tôi luôn sẵn sàng lắng nghe và hỗ trợ bạn trong hành trình chăm sóc làn da của mình. Hãy luôn tự tin và xinh đẹp bằng vẻ đẹp tự nhiên của bạn.