Tác dụng “thần kỳ” của ngưu tất và các lưu ý khi dùng

ngưu tất

Ngưu tất đã quá “quen mặt” trong các bài thuốc quý để trị bệnh cho các chị em phụ nữ như chữa đau bụng kinh, bế kinh, trừ ứ và mang đến nhiều tác dụng khác cho sức khỏe. Sử dụng đúng cách thì ngưu tất chính là “vị thuốc bổ” cho cơ thể, vì đây chính là nguyên liệu lành tính và an toàn trong Y học cổ truyền. Vậy ngưu tất là gì, các tác dụng của ngưu tất như thế nào và cách sử dụng ra sao? Tìm hiểu ngay bài viết dưới đây cùng Sắc Ngọc Khang để được giải đáp thắc mắc liên quan đến vị thuốc này. 

Ngưu tất là cây thuốc gì? 

Đặc điểm cây thuốc 

Cây thuốc ngưu tất (tên gọi khác: Hoài ngưu tất/ Ngưu tất nam/ Cỏ xước/…) có tên khoa học tiếng Anh là Achyranthes bidentata Bl. Đây là loài cây thảo lâu năm cao hơn 1m, bạn có thể nhận dạng được cây thuốc này qua 3 bộ phận chính bao gồm: 

  • Cụm rễ củ: hình trụ, có đường kính khoảng 1cm, chiều dài khoảng 30cm và từ củ rễ chính mọc ra nhiều nhánh rễ phụ nhỏ, cong queo. 
  • Lá: mọc đối, cuống ngắn 1-3cm, mép lượn sóng.
  • Hoa: mọc khá nhiều ở ngọn thân hoặc đầu cành. Cây nở hoa vào tháng 7 hoặc tháng 9 và cho ra quả vào tháng 10 hàng năm. 
ngưu tất
Hình dạng cây thuốc ngưu tất

Bộ phận chính dùng làm thuốc 

Cây ngưu tất có bộ phận chính được dùng làm thuốc là rễ củ (Radix Achiranthis bidentatea). Rễ củ ngưu tất sẽ được thu hái vào mùa đông bằng cách đào cây lấy rễ, cắt bỏ rễ phụ, giữ lại phần rễ chính, mang đi rửa sạch đất cát. Rễ củ sau đó được bó thành từng bó phỏ để mang đi phơi khô cho đến khi lớp vỏ ngoài nhăn nheo, xông lưu huỳnh 2 lần để làm mềm và đem rễ phơi thật khô. 

ngưu tất
Cao khô ngưu tất

Thành phần hóa học của ngưu tất 

Thành phần hóa học quan trọng và chiếm lượng cao nhất trong ngưu tất khoảng 20-30%, chính là Saponin tritecpenoid. Chúng có nhiều tác dụng sinh học cho sức khỏe. Một số tác dụng nổi bật của Saponin tritecpenoid có thể kể đến như là một chất giúp chống oxy hóa, chống viêm, giảm đau, hạ huyết áp, lợi tiểu, kích thích co bóp tử cung,… 

ngưu tất
Mô tả cây ngưu tất

Ngoài Saponin tritecpenoid, cây thuốc ngưu tất cũng chứa nhiều nguyên tố vi lượng sắt, đồng,… và các chất chống oxy hóa quan trọng cho cơ thể như Acid oleanolic, Polysaccharide, 12 loại amino acid, alkaloids, hợp chất coumarins,… Nhờ vào việc sở hữu nhiều thành phần hóa học tốt cho cơ thể, cây ngưu tất trở thành một trong các dược liệu quý trong Đông y để chữa trị nhiều loại bệnh. 

Chúng ta cùng tìm hiểu chi tiết hơn về tác dụng dược lý của cây ngưu tất ngay phần dưới đây. 

Ngưu tất có tác dụng gì?

Rễ của ngưu tất có nhiều thành phần hóa học chính như polysaccharides, saponin, ketosteroid, flavonoid, sterol và alkaloid đã mang lại một số tác dụng dược lý và chủ trị nổi bật cho sức khỏe cơ thể. Vậy ngưu tất có tác dụng gì, chúng ta cùng điểm qua ngay sau đây: 

  • Hoạt huyết, thông kinh, điều kinh: rễ cây ngưu tất có thể thúc đẩy lưu thông máu, chữa đau bụng kinh. Đồng thời còn hỗ trợ loại bỏ ứ máu, giúp điều hòa kinh nguyệt. Nhất là chữa trường hợp kinh ra không đều ở phụ nữ sau sinh bị ứ huyết. 
Ngưu tất
Ngưu tất giảm rối loạn kinh nguyệt
  • Ngăn ngừa các bệnh phụ khoa: ngưu tất bổ can thận, hoạt huyết và ngăn ngừa của các bệnh như viêm âm đạo, viêm cổ tử cung,… nguy hiểm ở người phụ nữ. 
  • Củng cố cơ và xương: rễ ngưu tất tăng cường sức mạnh xương và giảm đau nhức xương khớp, chân tay tê mỏi. Chất Saponin trong ngưu tất còn ngăn ngừa chứng loãng xương do axit retinoic gây ra. 
ngưu tất
Ngưu tất còn giảm triệu chứng đau lưng khi tới kỳ kinh nguyệt
  • Hạ huyết áp, lợi tiểu: chất Saponin tritecpenoid có thể làm giãn mạch máu, hỗ trợ hạ huyết áp, giúp cải thiện và ngăn ngừa suy tim. Chúng còn giúp kích thích việc bài tiết nước tiểu, đào thải chất độc ra ngoài, giúp lợi tiểu. Từ đó cơ thể sẽ giảm các triệu chứng về bệnh lý như viêm bàng quang, viêm đường tiết niệu, sỏi thận,… 
  • Tăng cường sức khỏe: Saponin tritecpenoid còn có thể chống oxy hóa, trung hòa các gốc tự do, kích thích sản sinh tế bào để tăng cường hệ miễn dịch cho cơ thể. 

Những điều cần lưu ý khi muốn sử dụng ngưu tất  

Kiêng kỵ dùng ngưu tất 

Ngưu tất có nhiều tác dụng trị bệnh và được sử dụng rộng rãi trong giới y học cổ truyền. Tuy nhiên, với nhóm người sau đây cần tham khảo ý kiến bác sĩ khi muốn sử dụng ngưu tất để đảm bảo sức khỏe: 

  • Phụ nữ có thai hoặc dự định mang thai. Ngưu tất có thể co bóp tử cung gây sảy thai hoặc sinh non. 
  • Phụ nữ bị băng huyết, ra nhiều kinh nguyệt trong thời kỳ hành kinh. Ngưu tất làm tăng tác dụng chảy máu nhiều hơn. 
  • Nam giới bị dị tinh, mộng tinh. Ngưu tất có tính hoạt, có thể làm tăng tình trạng dị tinh, mộng tinh, gây suy nhược cơ thể. 
  • Người bị tiêu chảy do tỳ hư. Ngưu tất có thể làm tăng tình trạng tiêu chảy, khiến cơ thể mệt mỏi và yếu ớt. 
  • Ngưu tất có thể gây ra tác dụng phụ với nhóm người có bệnh lý nền như huyết áp thấp, tiểu đường, ung thư,… nếu tự ý sử dụng có thể gây sai liều lượng và tương tác xấu với thuốc điều trị. 
  • Ngưu tất còn kỵ thịt trâu. Người dùng ngưu tất trị bệnh nên tránh dùng thực phẩm này. 
ngưu tất
Tham khảo ý kiến bác sĩ, thầy thuốc khin muốn dùng ngưu tất

Cách dùng và liều lượng của ngưu tất 

Ngưu tất làm thuốc có tính vị đắng và chua, tác động chính vào 2 kinh can và thận. 

Cách dùng ngưu tất có thể bổ sung dưới dạng thuốc sắt, thuốc viên, thuốc bột,… Liều lượng dùng của ngưu tất còn phụ thuộc vào tình trạng sức khỏe của người bệnh. Thông thường, liều lượng được khuyến cáo của ngưu tất từ 6-10g/ngày nhưng tùy vào mục đích sử dụng mà liều lượng này có thể thay đổi. 

Để đảm bảo an toàn cho cơ thể, trước khi muốn dùng ngưu tất trị bệnh, bất kỳ ai cũng nên tham khảo ý kiến của bác sĩ, thầy thuốc có chuyên môn, nhất là với người có bệnh nền. Đồng thời không được tự ý sử dụng bất kỳ bài thuốc dược liệu nào khi chưa có đơn thuốc của bác sĩ, thầy thuốc. 

Gợi ý viên uống chứa dược liệu ngưu tất từ Sắc Ngọc Khang 

Công ty dược mỹ phẩm HTP Pharma Việt Nam với hơn 15 năm kinh nghiệm trong việc sản xuất các thực phẩm chức năng chứa nguồn nguyên liệu tự nhiên an toàn và lành tính. Viên uống Sắc Ngọc Khang++ là một trong các sản phẩm nổi tiếng của công ty, có chứa bộ tứ dược liệu quý như ngưu tất, đương quy, ích mẫu, thục địa giúp hỗ trợ tăng cường nội tiết tố nữ. Viên uống cải thiện rõ rệt sinh lý nữ và giảm bớt các triệu chứng trong thời kỳ mãn kinh cho chị em phụ nữ như đau đầu, bốc hỏa, mất ngủ, chóng mặt,… 

Viên Uống Sắc Ngọc Khang++ hỗ trợ nội tiết tố, làm đẹp da

Không chỉ “bổ trong” mà còn “đẹp ngoài”, Viên uống Sắc Ngọc Khang++ còn bổ sung nhiều chất chống oxy hóa được nhập khẩu từ Úc, Nhật,… như L-cystin, Astaxanthin, dầu Gấc, chiết xuất nhau thai cừu mang đến hiệu quả làm đẹp da chỉ từ 8 tuần sử dụng.

Viên uống đẹp da Sắc Ngọc Khang++ tự hào là viên uống chứa nhiều dược liệu quý hiếm, mang đến cho chị em phụ nữ Việt sự tự tin hơn về nhan sắc và nâng cao chất lượng cuộc sống bền vững. 

Kết luận 

Bài viết trên đã cung cấp cho các bạn về những thông tin cần thiết về cây thuốc ngưu tất là gì, các tác dụng và những lưu ý khi muốn sử dụng. Như vậy, để tránh tác dụng phụ không mong muốn, bạn nên tham khảo ý kiến các bác sĩ, thầy thuốc có chuyên môn về liều lượng khi dùng. Đừng quên theo dõi chuyên mục Sức Khỏe của Sắc Ngọc Khang để cập nhật thêm nhiều thông tin bổ ích liên quan đến sức khỏe nhé. 

  • Nguồn tham khảo:
  1. https://mplant.ump.edu.vn/index.php/nguu-tat-achyranthes-bidentata-amaranthaceae/
  2. https://www.sciencedirect.com/topics/pharmacology-toxicology-and-pharmaceutical-science/achyranthes-bidentata#:~:text=(Root%2C%20Amaranthaceae),%2C%20antirheumatic%2C%20and%20diuretic%20activities.
  3. https://suckhoedoisong.vn/cong-dung-tri-benh-cua-re-nguu-tat-169211010153326429.htm
  4. https://duoclieuvietnam.com.vn/vi/shops/duoc-lieu/nguu-tat.html
  5. https://www.vinmec.com/vi/tin-tuc/thong-tin-suc-khoe/song-khoe/nguu-tat-co-tac-dung-tri-benh-gi/
  6. https://academic-accelerator.com/encyclopedia/achyranthes-bidentata
  7. https://1stchineseherbs.com/a/achyranthes-bidentata-root/

Trả lời

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *