Vai trò của collagen trong quá trình phát triển ung thư tuyến tụy

Một nghiên cứu mới từ các nhà nghiên cứu tại Trung tâm Ung thư MD Anderson của Đại học Texas, trái ngược với niềm tin bao lâu nay, đã chỉ ra rằng collagen loại I được sản xuất bởi các nguyên bào sợi liên quan đến ung thư có thể không thúc đẩy sự phát triển ung thư, mà thay vào đó là đóng vai trò bảo vệ trong việc kiểm soát sự tiến triển của ung thư tuyến tụy. Khám phá mới mẻ này đã hỗ trợ các phương pháp trị liệu mới giúp tăng cường collagen thay vì ức chế chúng. 

Nghiên cứu cho thấy collagen hoạt động trong môi trường vi mô khối u để ngăn chặn việc sản xuất các tín hiệu miễn dịch, được gọi là chemokine, dẫn đến ức chế phản ứng miễn dịch chống khối u. Khi collagen bị mất đi, nồng độ chemokine tăng lên và ung thư được phép phát triển nhanh hơn. Nghiên cứu này đã được công bố trên tạp chí Cancer Cell.

“Collagen là một thành phần được nghiên cứu nhiều nhất trong môi trường khối u qua nhiều thập kỉ. Nhưng vai trò chính xác của chúng vẫn chưa thực sự rõ ràng. Bây giờ, chúng tôi hiểu rằng đây là một phần trong cơ chế phòng chống ung thư của cơ thể. Nếu ta có thể hiểu rõ hơn về cơ chế này, ngay cả khi nó chưa được tối ưu, chúng ta vẫn có thể nỗ lực củng cố khả năng phòng vệ tự nhiên của cơ thể để có tác dụng chữa bệnh.”

– Raghu Kalluri, Tiến sĩ, Bác sĩ Y khoa, Chủ tịch Khoa Sinh học Ung thư, tác giả chính của nghiên cứu.

Collagen, một loại protein dồi dào nhất trong cơ thể con người, được sản xuất bởi một loại tế bào gọi là nguyên bào sợi. Chúng được tìm thấy chủ yếu ở xương, gân và da. Kalluri giải thích, protein này cũng có xu hướng tích tụ trong và xung quanh các khối u trong quá trình phát triển và tăng trưởng của ung thư. Từ đó khiến các nhà nghiên cứu đưa ra giả thuyết rằng nó giúp thúc đẩy sự phát triển của khối u, di căn hoặc kháng thuốc.

Quá trình nghiên cứu vai trò của collagen trong việc phát triển ung thư tuyến tụy

Để nghiên cứu những khả năng này và làm rõ vai trò của collagen, nhóm nghiên cứu đã tạo ra một mô hình chuột. Trong đó, collagen không được sản xuất bởi các nguyên bào sợi luên quan đến ung thư trong quá trình phát triển ung thư tuyến tụy. Sau khi loại bỏ collagen khỏi các tế bào này về mặt di truyền, được gọi là myofibroblasts, hơn 50% tổng lượn collagen không có trong môi trường vi mô của khối u.

Khi collagen giảm, sự phát triển của ung thư tuyến tụy tăng tốc và khả năng sống sót chung của chuột giảm đi đáng kể. Điều này cho thấy collagen đóng vai trò quan trọng trong việc ngăn chặn sự tiến triển của ung thư.

Các nhà nghiên cứu đã tìm hiểu sâu hơn để xem collagen ảnh hưởng thế nào đến sự phát triển khối u. Trong các khối u bị giảm đi collagen, các tế bào ung thư tạo ra lượng chemokine cao hơn để thu hút các tế bào ức chế có nguồn gốc từ myeloid (MDSC) – một loại tế bào miễn dịch làm giảm phản ứng miễn dịch chống lại khối u.

Kết quả nghiên cứu

Quả thật, các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra rằng các khối u thiếu collagen có nhiều MDSC hơn và ít tế bào miễn dịch hơn, chẳng hạn như tế bào T và tế bào B – những tế bào có thể tạo ra phản ứng chống lại khối u hiệu quả. Điều thú vị là, việc ngăn chặn hoạt động truyền tín hiệu của chemokine bằng các hiệu quả nhắm mục tiêu đã đảo ngược cấu hình miễn dịch ở những khối u này và làm chậm sự phát triển của khối u, đưa nó trở lại mức tương ứng như mức độ kiểm soát.

Kalluri nói: “Điều này hơi đáng ngạc nhiên vì chúng tôi nghĩ ung thư tuyến tụy là một loại ung thư có sự giám sát miễn dịch kém – với môi trường vi mô khối u ức chế miễn dịch. Tuy nhiên, nghiên cứu này cho thấy hệ thống miễn dịch thực sự đang kiểm soát sự phát triển của khối u tuyến tụy ở một mức độ nào đó. Và chúng tôi thấy môi trường vi mô khối u ức chế miễn dịch thậm chí còn bất lợi hơn khi collagen bị mất đi.”

Lưu ý rằng ung thư tuyến tụy là một trong những loại khối u nguy hiểm nhất với kết quả tổng thể kém. Kalluri thừa nhận rằng bản thân collagen có thể không phải là một cơ chế bảo vệ đặc biệt hiệu quả, nhưng nó cho thấy cơ thể chúng ta đang làm những gì có thể để kiểm soát sự phát triển của ung thư.

Ông ví phản ứng của cơ thể tựa như một chiếc ô tô bị hỏng phanh. Chiếc ô tô không thể dừng lại tốt như khi phanh hoạt động tốt, nhưng nó vẫn tốt hơn là một chiếc ô tô mất phanh.

Kalluri giải thích, thách thức hiện nay là phải xác định được phương hướng trị liệu để khắc phục những chiếc phanh đó. Bằng cách tăng mức độ collagen hoặc tăng cường tác dụng hạ lưu của collagen để gia tăng hơn nữa các phản ứng chống lại khối u. Khám phá những phương thức này sẽ là công việc trọng tâm trong tương lai của nhóm Kalluri.

Nguồn tham khảo: https://www.news-medical.net/news/20210304/Study-clarifies-the-role-of-collagen-during-pancreatic-cancer-development.aspx